Đêm nay, toàn bộ Mặt Trăng sẽ đi vào vùng bóng tối, khiến cho nó tối đi khá nhiều (so với Trăng tròn thông thường) và chuyển sang màu đỏ thẫm. Đây là nguyệt thực thứ hai trong năm 2025.
Việt Nam quan sát được trọn vẹn nguyệt thực toàn phần
Theo Hội Thiên văn và Vũ trụ học Việt Nam (VACA), đêm nay (rạng sáng ngày 8/9), hiện tượng nguyệt thực toàn phần sẽ xảy ra. Đây là hiện tượng thiên văn rất thú vị và có thể quan sát được một cách dễ dàng dù bằng mắt thường hay qua các kính thiên văn. Phạm vi có thể quan sát hiện tượng trải dải qua nhiều khu vực thuộc châu Âu, châu Á, châu Phi và châu Đại Dương. Việt Nam thuộc khu vực có thể quan sát trọn vẹn hiện tượng này.
Nguyệt thực là hiện tượng xảy ra khi Mặt Trời, Trái Đất và Mặt Trăng nằm thẳng hàng (hoặc gần như thẳng hàng) với Trái Đất nằm giữa. Vào thời điểm này, Mặt Trăng đi vào vùng bóng tối phía sau Trái Đất và chỉ nhận được một phần ánh sáng từ Mặt Trời so với khi nó không đi vào khu vực này. Vì lý do này, một phần hoặc toàn bộ Mặt Trăng sẽ tối hơn bình thường và có màu đỏ thẫm – vì thế, một số người còn gọi nó là “Trăng máu”, tuy nhiên đó là một cách gọi mang tính ví von, không phải thuật ngữ chính xác.
Mặt Trăng chuyển màu đỏ như máu vào đêm nay.
Nguyệt thực là một hiện tượng không quá hiếm (gần như năm nào cũng có ít nhất một lần có nguyệt thực một phần, toàn phần hoặc nửa tối) và rất dễ quan sát ngay cả khi không có dụng cụ nào hỗ trợ. Mặc dù vậy, nó vẫn luôn là một hiện tượng quang học thú vị và thu hút được sự chú ý của nhiều người.
Đêm nay, toàn bộ Mặt Trăng sẽ đi vào vùng bóng tối, khiến cho nó tối đi khá nhiều (so với Trăng tròn thông thường) và chuyển sang màu đỏ thẫm. Đây là nguyệt thực thứ hai trong năm 2025.
Nguyệt thực toàn phần đêm ngày 7/9 xảy ra chỉ 2,7 ngày trước khi Mặt Trăng đạt đến cận điểm (điểm gần Trái Đất nhất), có nghĩa Mặt Trăng sẽ có vẻ lớn hơn một chút so với bình thường trên bầu trời đêm. Vì nguyệt thực toàn phần này nằm sâu trong vùng bóng tối của Trái Đất, Mặt Trăng dự kiến sẽ chuyển sang màu đỏ sẫm.
Theo Phys.org, toàn bộ nhật thực sẽ có thể quan sát ở châu Á, từ Arab Saudi đến Philippines, từ Bắc Băng Dương đến Nam Cực cũng như một số vùng Đông Phi và nửa phía tây Australia. Phần còn lại của châu Phi và Australia cùng với châu Âu có thể theo dõi một phần hiện tượng. Những thành phố đầu tiên chứng kiến pha toàn phần là Sydney, Melbourne và Perth, (Australia), Tokyo (Nhật Bản) và Seoul (Hàn Quốc) trong khi các thành phố quan sát hiện tượng cuối cùng bao gồm Moskva (Nga), Ankara (Thổ Nhĩ Kỳ) và Bucharest (Romania).
Quan sát nguyệt thực toàn phần thế nào?
Nguyệt thực diễn ra vào tháng này có tổng thời lượng của pha toàn phần là hơn 82 phút, tính cả pha một phần là 3 giờ 29 phút còn nếu tính cả pha nửa tối thì tổng thời lượng của hiện tượng lên tới hơn 5 giờ. Tuy nhiên, giai đoạn nửa tối không thực sự đáng chú ý, mà khoảng thời gian thú vị nhất để quan sát là khi có nguyệt thực một phần và đặc biệt là toàn phần.
Bản đồ của NASA cho thấy các khu vực quan sát được nguyệt thực. Việt Nam nằm trong vùng được đánh dấu “All Eclipse Visible”, có thể quan sát trọn vẹn hiện tượng.
Nguyệt thực hoàn toàn vô hại đối với mắt của bạn, do đó bạn có thể nhìn trực tiếp vào nó. Bạn cũng không cần phải có những dụng cụ chuyên dụng như kính thiên văn hay ống nhòm để quan sát hiện tượng này – mặc dù nếu có thì bạn sẽ có một cái nhìn thú vị hơn khá nhiều.
Hội Thiên văn Hà Nội (HAS) cho biết sẽ tổ chức một buổi quan sát cộng đồng bắt đầu từ 20 giờ 30 phút ngày 7/9 tại Công viên Hồ An Bình TP Giao Lưu, Phường Phú Diễn, Thành phố Hà Nội. Trước khi nguyệt thực xảy ra, mọi người sẽ được trải nghiệm quan sát Mặt Trăng cũng như một số hành tinh (Sao Hỏa và Sao Thổ) bằng kính thiên văn. Bên cạnh đó là những chia sẻ đầy bổ ích xoay quanh hiện tượng nguyệt thực toàn phần. Hoạt động quan sát dự kiến sẽ kéo dài trong gần như cả đêm (cho đến khi giai đoạn nguyệt thực kết thúc vào lúc 4 giờ sáng ngày 8/9).
Nguyệt thực xảy ra khi Trái Đất đi qua trực tiếp giữa Mặt Trời và Mặt Trăng, đổ bóng của nó lên bề mặt Mặt Trăng. Khi Mặt Trăng di chuyển sâu hơn vào trung tâm của phần bóng của Trái Đất, gọi là vùng tối, ánh sáng màu bạc của nó sẽ chuyển sang màu đồng hoặc đỏ đặc trưng. Do quỹ đạo của Mặt Trăng bị nghiêng, nguyệt thực không xảy ra hàng tháng khi trăng tròn, mà chỉ xảy ra 2-3 lần mỗi năm và chỉ có thể nhìn thấy trên một nửa Trái Đất.
Trong thời gian nguyệt thực toàn phần, ánh sáng Mặt Trời chiếu qua khí quyển Trái Đất bị bẻ cong và phân tán, lọc bỏ ánh sáng xanh và chừa lại những bước sóng đỏ hơn chiếu lên Mặt Trăng. Đó là lý do hiện tượng có biệt danh là “trăng máu”. Tùy theo điều kiện khí quyển Trái Đất, màu sắc của Mặt Trăng có thể nằm trong khoảng từ cam sáng đến đỏ sẫm.
Dưới đây là lịch trình chi tiết của hiện tượng, tính theo giờ Việt Nam tối mùng 7, rạng sáng mùng 8 tháng 9 (theo Timeanddate.com).
Nguyệt thực nửa tối bắt đầu: 22h28
Nguyệt thực một phần bắt đầu: 23h27
Nguyệt thực toàn phần bắt đầu: 00h30
Nguyệt thực cực đại: 01h11
Nguyệt thực toàn phần kết thúc:01h52
Nguyệt thực một phần kết thúc: 02h56
Nguyệt thực nửa tối kết thúc: 03h55